Η μπάλα έχει τη δική της ιστορία

Καλοί οι ποδοσφαιριστές,τα γήπεδα, οι προπονητές, αλλά χωρίς τη μπάλα, ποδόσφαιρο δεν παίζεται για αυτό και θυμόμαστε αυτές που άφησαν ιστορία.

 

 

Από το 1930 και τα γήπεδα της Ουρουγουάης και της Αργεντινής μέχρι και το 2010 και το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νοτίου Αφρικής, οι μπάλες που χρησιμοποιήθηκαν στην σημαντικότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση του πλανήτη συγκέντρωναν πάντοτε τα βλέμματα αλλά και κάθε είδους σχόλια.

 

Άλλες ελαφριές, άλλες βαριές, άλλες με σχέδια, άλλες απλές, πάντα όμως στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με το μάρκετινγκ να ξεκινά να μπαίνει και σε αυτό το χώρο ειδικά από το 1970 και έπειτα. Παράπονα, άλλοτε από τους τερματοφύλακες, άλλοτε από τους επιθετικούς με τα χρόνια να περνάνε και τις βελτιώσεις να φτάνουν σε επίπεδα τελειότητας το αντικείμενο της εργασίας των ποδοσφαιριστών και του πόθου των θεατών. Ένα ταξίδι στο χρόνο ξεκινά...

 

ΤΟ 1ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1930) - Τiento / Τ-model

 

 

Το πρώτο Μουντιάλ της ιστορίας συνδιοργανώθηκε από Αργεντινή και Ουρουγουάη το 1930. Στον τελικό αντίπαλες έπαιξαν οι οικοδέσποινες. Η Αργεντινή έδωσε τη μπάλα «Tiento» και με αυτή αγωνίστηκαν οι ποδοσφαιριστές στο πρώτο ημίχρονο και η Ουρουγουάη έδωσε τη μπάλα «T-Model», όπου με αυτή αγωνίστηκαν στο δεύτερο ημίχρονο.

 

Με ένα δερμάτινο κορδόνι που ονομάζεται «Tiento» οι Λατινοαμερικάνοι έραβαν την μπάλα και τη φούσκωναν με μία τρόμπα. Συχνά κατά τη διάρκεια του αγώνα η μπάλα ξεφούσκωνε αφού η βαλβίδα ασφαλείας αέρα δεν είχε εφευρεθεί ακόμα. Και οι δύο ομάδες έφεραν μια αντλία μαζί τους σ΄αυτή την περίπτωση. Επίσης σε κάθε χτύπημα η μπάλα παραμορφωνόταν και έτσι δεν αναπηδούσε ομοιόμορφα.

 

Tο 2ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1934)- Federale 102

 

 

Στην Ιταλία η μπάλα δεν άλλαξε και πολύ, ωστόσο είχε κάποιες ιδιομορφίες και κάποια νέα στοιχεία. Η Federale 102 όπως ονομάστηκε ήταν μια εξέλιξη αυτής της Ουρουγουάης, έχοντας όμως ένα πρόσθετο δερμάτινο κορδόνι που έκλεινε τη μπάλα σαν παπούτσι. Ο μπερές που φορούσαν κάποιοι ποδοσφαιριστές της εποχής για να προστατεύονται από τραυματισμούς που προκαλούνταν από το υλικό της μπάλας, ήταν πλέον άχρηστος. Οι ραφές της μπάλας που δημιούργησαν οι Βαλμπονέσι και Τοσολίνι στην Κόρδοβα της Αργεντινής (λεγόταν Superball) ήταν αόρατες και βελτίωσαν αρκετά τον τρόπο παιχνιδιού.

 

Το 3ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1938) - Allen

 

 

Τέσσερα χρόνια αργότερα το Μουντιάλ μεταφέρθηκε στην Γαλλία και η μπάλα της διοργάνωσης πήρε το όνομα «Allen». Η πρωτοτυπία στην συγκεκριμένη μπάλα έγκειται στον σχεδιασμό, ο οποίος της έχει προσφέρει 13 πάνελ (τμήματα) έναντι 12 των προηγούμενων. Το επιπλέον τμήμα επέτρεπε την παραπάνω διόγκωσή της και την πιο εύκολη επαφή με αυτήν.

 

Το 4ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1950) - Duplo T

 

 

Στη δεκαετία του 1950, εισήχθησαν οι ηλεκτρικοί προβολείς στα γήπεδα και οι δερμάτινες μπάλες άρχισαν να βάφονται λευκές ώστε οι οπαδοί να μπορούν να τις βλέπουν καλύτερα. Η Duplo T ήταν μια βελτιωμένη μπάλα νέας γενιάς, 12 χρόνια μετά την τελευταία διοργάνωση και την διακοπή λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το δέρμα με το οποίο ήταν φτιαγμένη δημιουργούσε μια πλαστικότητα που ευνοούσε τα λακτίσματα ιδιαίτερα των παικτών της Σελεσάο που μάγευαν τα γήπεδα της Βραζιλίας.

 

Το 5ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1954) - «Swiss World Champion»

 

 

Στην Ελβετία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 υπήρξε μια ακόμη πρωτοτυπία. Οι μπάλες που χρησιμοποιήθηκαν στην προπόνηση ήταν πορτοκαλί και είχαν τα γράμματα της εταιρείας. Ωστόσο οι μπάλες που χρησιμοποιήθηκαν στους αγώνες ήταν οι ίδιες αλλά χωρίς τα γράμματα και λευκού χρώματος.

 

Το 6ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1958) - Topstar

 

 

Η μπάλα "Topstar" ήταν αυτή που χρησιμοποίησε ο μεγάλος Πελέ για να δείξει τα πρώτα δείγματα της κλάσης του στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Σουηδίας. Το όνομα της μπάλας επιλέχθηκε μέσω τυφλής ψηφοφορίας τεσσάρων υπαλλήλων της ΦΙΦΑ. Στον τελικό χρησιμοποιήθηκε ειδική μπάλα σε κίτρινο χρώμα.

 

Το 7ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1962) - Crack Top Star

 

 

Μία μεγάλη επανάσταση θα συμβεί μετά το 1960, όταν κατασκευάστηκε η πρώτη συνθετική μπάλα, αποφεύγοντας έτσι την πιθανότητα της απορρόφησης νερού. Από το Παγκόσμιο Κύπελλο της Χιλής οι μπάλες είχαν συρραμμένα μπαλώματα από συνθετικό δέρμα σε σχήμα πεντάγωνου, εξάγωνου ή τρίγωνου. Τη μπάλα κατασκεύασε ο Σενιόρ Κουστόδιο Ζαμόρα και η τεχνολογία της κατασκευής της εντυπωσίασε τον Άγγλο διαιτητή Κεν Άστον ο οποίος την μετέφερε στην Ευρώπη. Ωστόσο οι ομάδες της ευρωπαϊκής ηπείρου δεν έμειναν ικανοποιημένες και δεν την χρησιμοποίησαν.

 

Το 8ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1966) - Challenge 4-star

 

 

Η Αγγλία πήρε τη διοργάνωση για λόγους εορτασμού των 100 χρόνων της ΦΙΦΑ και η μπάλα που χρησιμοποιήθηκε ήταν η τελευταία πριν τη μεγάλη είσοδο της adidas στο χώρο της στρογγυλής θεάς. Η Challenge 4-star ήταν πορτοκαλί και απέσπασε σχετικά κολακευτικά σχόλια.

 

Το 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1970) - Telstar

 

 

Η adidas παίρνει τα αποκλειστικά δικαιώματα της μπάλας του Παγκοσμίου Κυπέλλου κάνοντας είσοδο με μια πρωτοτυπία που συνόδευσε και όλες τις υπόλοιπες που έγιναν στο Μουντιάλ του Μεξικό. Για πρώτη φορά δημιουργήθηκε μπάλα με 32 τμήματα γεγονός που έμεινε στην ιστορία και ταυτίστηκε με την υπερομάδα της Βραζιλίας, που κατέκτησε το τρόπαιο.

 

Το 10ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1974) - Telstar Durlast

 

 

Στο Μουντιάλ της Γερμανίας η μπάλα άλλαξε ονομασία, αλλά τίποτα στην τεχνολογία με την οποία σχεδιάστηκε. Τα 32 τμήματα διατηρήθηκαν και το μόνο που προστέθηκε ήταν το πορτοκαλί χρώμα της μπάλας σε κάποιους αγώνες.

 

Το 11ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1978) - Tango

 

 

Η επιτυχημένη συνταγή δεν άλλαξε ούτε στη διοργάνωση της Αργεντινής με τη διοργανώτρια να κατακτά το τρόπαιο. Η μπάλα πήρε το όνομά της, «Tango», από τον εθνικό χορό της χώρας της Λατινικής Αμερικής.

 

Το 12ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1982) - Tango Espana

 

 

Καμία αλλαγή, η μπάλα της Αργεντινής ήταν απόλυτα επιτυχημένη για αυτό και διατηρήθηκε αναλλοίωτη. Το μόνο που άλλαξε ήταν το όνομα και αυτό κατά το ήμισυ για να αποτυπώνει την χώρα που ήταν οικοδέσποινα του Μουντιάλ, την Ισπανία.

 

Το 13ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1986) - Azteca

 

 

Ένα πιο σύγχρονο σχεδιασμό ήταν αυτό που πρόσθεσαν οι δημιουργοί της μπάλας του Μουντιάλ του Μεξικό, καθώς πλέον τα βασικά τμήματα ικανοποιούσαν πλήρως του αθλητές και δεν χρειάζονταν αλλαγές.

 

Το 14ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1990) - Etrusco Unico

 

 

Η αρχαία ιταλική τέχνη των Ετρούσκων συνάντησε τη μοντέρνα εποχή με το αποτέλεσμα να είναι η εμπνευσμένη σχεδίαση της μπάλας "Etrusco" που άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις. Λιοντάρια ενώνονταν για να σχεδιάσουν ένα κύκλο δίνοντας χαρακτήρα κομψοτεχνήματος στο εξωτερικό της μπάλας

 

Το 15ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1994) - Questra

 

 

Στη διοργάνωση των Ηνωμένων Πολιτειών η μπάλα έχει μια σπουδαία ιστορία. Το όνομά της, "Questra" σημαίνει αναζήτηση των αστεριών και δόθηκε προς τιμήν της εξαιρετικά σημαντικής για τους Αμερικάνους, 25ης επετείου της επιστροφής του Apollo11, της αποστολής που ταξίδεψε στο φεγγάρι. Δημιουργήθηκε από πέντε υλικά και ήταν αδιάβροχη. Μετά την πρώτη εβδομάδα χρήσης της οι ποδοσφαιριστές προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα, αλλά οι τερματοφύλακες έκαναν παράπονα για το απρόβλεπτο της πορείας της, ειδικά σε γλιστερό τερέν.

 

Το 16ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (1998) - Tricolore

 

 

Η τρίχρωμη όπως μεταφράζεται το όνομά της μπάλας που σχεδιάστηκε για το Μουντιάλ της Γαλλίας, είχε χαρακτηριστικά στοιχεία της οικοδέσποινας χώρας. Τα χρώματα της γαλλικής σημαίας αλλά και ο κόκορας έκαναν αισθητή την παρουσία τους επάνω στο δέρμα της μπάλας η οποία ήταν η πρώτη πολύχρωμη της ιστορίας αλλά και η μοναδική μέχρι τότε που είχε κατασκευαστεί εκτός Ευρώπης και συγκεκριμένα στο Μαρόκο.

 

Το 17ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (2002) - Fevernova

 

 

Στα γήπεδα της Κορέας και της Ιαπωνίας εμφανίστηκε η μέχρι τότε πιο επαναστατικού σχεδιασμού μπάλα της γης. Χωρίς τα καθιερωμένα 32 τμήματα ή τα πολύγωνα, με χρυσό και κόκκινο χρώμα και σημαντικούς συμβολισμούς αποτέλεσε αντικείμενο σχολιασμού για χρόνια. Τα χρώματα αποτύπωναν το αστέρι των Νίντζα αλλά και τις τεράστιες προσπάθειες που κατέβαλαν οι Ασιάτες για τη διεξαγωγή του Μουντιάλ. Με μια νέα τεχνολογία να την διέπει η "Fevernova" έκανε τους τερματοφύλακες δυστυχισμένους καθώς ήταν αρκετά ελαφριά για να αλλάζει πορεία με απίστευτα γρήγορο και απρόβλεπτο τρόπο.

 

Το 18ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (2006) - Teamgeist

 

 

Η μπάλα που χρησιμοποιήθηκε στα γήπεδα της Γερμανίας ήταν πολυεθνές αποτέλεσμα. Με 14 τμήματα και συνθετικό δέρμα από τη Ν.Κορέα, βαμβάκι από την Ινδία και το Βιετνάμ, στρώμα από την Ιαπωνία και εργατικά, γυναικεία κυρίως, χέρια από την Ταϋλάνδη και το Πακιστάν αποτέλεσε ομαδικό έργο, όπως άλλωστε δηλώνει και το όνομά της που σημαίνει «ομαδικό πνεύμα».

 

Το 19ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (2010) - Jabulani

 

 

Στα γήπεδα της Ν. Αφρικής οι σχεδιαστές πρόσφεραν μια μπάλα η οποία αντιπροσώπευε τη χώρα στο απόλυτο. Με 8 σφαιρικά κυκλικά τμήματα και βελτιωμένη αεροδυναμική δημιούργησε πολλά προβλήματα στους τερματοφύλακες οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν άμεσα. Εμφανής ήταν η εκτεταμένη χρήση του αριθμού 11 ο οποίος συμβολίζει τις επίσημες γλώσσες της χώρας, τις κοινότητες, τα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν, τους ποδοσφαιριστές και φυσικά τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης της διοργάνωσης (11/06/2010-11/07/2010).

 

Το 20ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ (2014)-Brazuca

 

 

Χρειάστηκαν δυόμιση χρόνια για να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και η κατασκευή της «Μπραζούκα». Όσον αφορά στο όνομα της μπάλας, αυτό σημαίνει «Βραζιλιάνος» και επιλέχθηκε ανάμεσα στα υποψήφια  Μπόσα Νόβα και Καρναβαλέσκα. Τα χρώματα της μπάλας και ο σχεδιασμός με τις κορδέλες συμβολίζουν τα παραδοσιακά πολύχρωμα βραχιόλια ευχών της χώρας (fita do Senhor do Bonfim da Bahia) και αντικατοπτρίζουν το γεμάτο ζωντάνια και χαρούμενο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται το ποδόσφαιρο οι Βραζιλιάνοι. Η νέα κατασκευαστική καινοτομία εγκειται στα έξι πάνελ καθώς και η διαφορετική δομή της επιφάνειάς της, που προσφέρει βελτιωμένη υφή, πρόσφυση, σταθερότητα και αεροδυναμική στο γήπεδο. Η "brazuca" έχει ελεγχθεί διεξοδικά προκειμένου να ανταποκρίνεται και να ξεπερνά όλες τις προδιαγραφές της ΦΙΦΑ για τις επίσημες μπάλες των διοργανώσεών της και να εξασφαλίζει κορυφαία απόδοση σε όλες τις συνθήκες.

 

Ακολουθεί ένα εκπληκτικό βίντεο του φωτογράφου Γιαν Χάιλμαν, που αφιέρωσε πολλά χρόνια για να συγκεντρώσει και να φωτογραφίσει τις αυθεντικές μπάλες των Παγκοσμίων κυπέλλων.